- 317 Seiten
- German
- ePUB (handyfreundlich)
- Über iOS und Android verfügbar
Justinian und die Armee des frühen Byzanz
Über dieses Buch
Sowohl die Regierung Kaiser Justinians I. (527-565) als auch die spätantike/frühbyzantinische Armee sind seit einigen Jahren intensiv diskutierte Themen gerade der althistorischen Forschung. Dabei wird allerdings die Militärpolitik aus der Analyse der kaiserlichen Regierung weitgehend ausgeblendet. Die Rolle des Kaisers als Oberkommandierender der Armee findet kaum Beachtung, obgleich Justinian in einem seine Vorgänger weit übertreffenden Maße Kriege geführt hat. Der Kaiser gilt als akribischer Organisator der zivilen Verwaltung, aber militärisch eher als Laie. Hier wird nun erstmals umfassend die These argumentiert, dass Justinian militärischen Sachfragen insgesamt deutlich mehr Aufmerksamkeit gewidmet hat als bislang angenommen. Von Beginn an betrieb er eine aktive Militärpolitik, die freilich zunehmend politischen und finanziellen Kontigenzen ausgesetzt war und schließlich scheiterte. An der Schnittstelle von Alter Geschichte, Byzantinistik und Militärgeschichte angesiedelt, stellt die Studie somit einen Beitrag zu der vieldiskutierten Frage nach den konkreten Entscheidungsabläufen und der Intentionalität des kaiserlichen Handelns im frühen Byzanz dar.
Häufig gestellte Fragen
Information
Stellenregister
- Agathias
- Historiae (ed. Keydell)
- I 4, 1–3 p. 13 f. 1
- I 4, 4 p. 14 1
- I 9, 1 p. 20 1
- I 9, 3 p. 20 f. 1
- I 9, 4 p. 21 1
- I 17, 1 f. p. 31 1
- I 19 p. 34 f. 1
- II 1, 1 p. 40 1
- II 2, 5 p. 42 1
- II 6, 4 f. p. 47 f. 1
- II 8 f. p. 50–53 1
- II 8, 1 p. 50 116; 132; 1
- II 9 p. 51 f. 1
- II 9, 2 p. 51 1
- II 9, 10 p. 52 123; 132; 145; 1
- II 18, 8, p. 65 1
- II 20, 7 f. p. 67 1
- III 2, 4 f. p. 85 36 f.; 1
- III 2, 8 p. 86 1
- III 8, 2 p. 93 111; 175; 1
- III 15, 6 p. 103 1
- III 20, 9 p. 110 1
- III 22, 3 p. 112 1
- III 25, 5 p. 117 1
- III 25, 9 p. 117 132; 1
- IV 13, 4 p. 138 f. 1
- IV 21, 1 p. 148 1
- IV 22, 7 p. 151 1
- IV 30, 9 p. 163 1
- V 2, 4 p. 165 f. 28; 152; 1
- V 12, 7 p. 179 1
- V 13, 7 p. 180 10; 1
- V 13, 8 p. 180 1
- V 14, 1 p. 180 2; 1
- V 14, 2 p. 180 f. 1
- V 19, 4–8 p. 188 1
- V 20, 4 p. 189 1
- V 20, 5 f. p. 189 f. 1
- V 21, 4 p. 191 1
- V 23, 6 p. 194 1
- V 24, 1 p. 195 1
- V 24, 2 p. 195 1
- V 24, 3–8 p. 195 f. 1
- V 25, 1 f. p. 196 1
- V 25, 6 p. 197 1
- Epigrammata (ed. Viansino)
- 2, 1–50 1
- 44 1
- Ailian, Tactica (ed. Köchly-Rüstow)
- I 2 1
- II 13 1
- Ammianus Marcellinus (ed. Seyfarth)
- XVI 12, 7 119; 1
- XVIII 9, 4 119; 139; 1
- XXV 1, 13 1
- XXXI 2, 8 f. 1
- Arrian, Tactica (ed. Roos)
- 4, 7–9 1
- 44, 1 118; 1
- Asklepiodotos, Tactica (ed. Köchly-Rüstow)
- I 2 1
- I 3 1
- Codex Iustinianus (ed. Krüger)
- p. 2 (C. Summa) 12; 25; 29; 47; 1
- I 4, 20 1
- I 5, 12 73; 89; 101; 1
- I 17 pr. 1
- I 17, 2 1
- I 27, 1 1
- I 27, 2 21; 34; 46; 68; 1
- I 29, 4 1
- I 29, 5 14 f.; 18; 28; 47 f.; 62; 1
- I 31, 5 1
- I 46, 4 f. 53; 1
- IV 41, 2 1
- IV 65, 35 41; 55; 68; 95; 105; 107; 113; 1
- XI 60, 3 1
- XII 35, 18 21; 1
- XII 37, 16 80 f.
- XII 37, 19 79 ff.
- Corippus, Iohannis (ed. Partsch)
- I 125–128 1
- II 224–230 1
- II 275–281 1
- V 196 1
- V 252 1
- V 256 1
- VI 79–82 1
- VI 610 f. 1
- VI 734–738 1
- VIII 21 ff. 1
- VIII 23 f. 1
- VIII 450 ff. 1
- VIII 510 ff. 1
- VIII 523 1
- Eustathios von Thessalonike
- Commentarii in Homeri Iliadem (ed. van der Valk)
- 282, 11–28 p. 434 I 1
- 916, 53 p. 428 IV 1
- 1059, 44 ff. p. 849 IV 1
- Johannes von Antiochia (ed. Roberto et Mariev)
- fr. 311 p. 534 Roberto = fr. 242, 1 p. 452 Mariev 81; 1
- fr. 311 p. 536 Roberto = fr. 242, 3 p. 454 Mariev 1
- fr. 311 p. 536 Roberto = fr. 242, 8 p. 456 Mariev 1
- fr. 311 p. 538 Roberto = fr. 242, 10 p. 456 Mariev 1
- fr. 312 p. 542 Roberto = fr. 243 p. 462 Mariev 1
- Johannes Lydus, de magistratibus (ed. Schamp-Dubuisson)
- II 9, 4 p. 12 1
- II 28, 3 p. 35 1
- III 5, 3 p. 48 1
- III 55, 1 p. 110 1
- III 56, 1 p. 111 1
- Johannes Malalas (ed. Thurn)
- XIII 21 p. 253 1
- XIII 27 p. 258 1
- XIV 23 p. 285 1
- XV 5 p. 302 1
- XVI 3 p. 320 f. 21; 58; 60; 74; 76 f.
- XVI 6 p. 324 1
- XVI 9 p. 326 21; 58; 1
- XVI 16 p. 329 1
- XVI 16 p. 331 f. 77; 83; 1
- XVII 20 p. 352 1
- XVIII 2 p. 354 19; 33; 47; 1
- XVIII 4 p. 355 1
- XVIII 5 p. 356 19; 1
- XVIII 6 p. 356 59; 106; 260; 1
- XVIII 10 p. 358 f. 14; 17; 1
- XVIII 14 p. 360 f. 19; 59; 77; 106; 152; 260; 1
- XVIII 21 p. 366 1
- XVIII 26 p. 369 25; 1
- XVIII 34 p. 373 1
- XVIII 46 p. 378 f. 27 f.
- XVIII 50 p. 380 1
- XVIII 57 p. 386 1
- XVIII 59 p. 387 1
- XVIII 60 p. 387 f. 26; 34; 1
- XVIII 61 p. 390 32; 173; 1
- XVIII 63 p. 391 1
- XVIII 65 p. 391 1
- XVIII 66 p. 391 f. 28; 1
- XVIII 80 p. 403 1
- XVIII 116 p. 415 1
- XVIII 129 p. 421 264; 1
- Jordanes, Romana (ed. Mommsen)
- 355 1
- 356 1
- 366 1
- Köchly-Rüstow, Griech. Kriegsschr. II 2
- S. 212 1
- S. 213 ff. 1
- S. 213 185 f.
- S. 215 f. 185; 1
- Konstantinos VII. Porphyrogennetos
- de cerimoniis (ed. Reiske)
- I 95 p. 432 f. 1
- I p. 669 1
- de thematibus (ed. Pertusi)
- I 52 p. 62 1
- XII p. 75 f. 58; 62; 64; 1
- Tres tractatus militares (ed. Haldon)
- C 707–723 p. 138 ff. 264; 1
- Leo VI., Tactica (ed. Dennis)
- VI 1–18 p. 82–90 1
- VI 3 p. 84 1
- VI 5 p. 84 1
- VI 25 p. 94 f. 1
- VI 28 p. 96 1
- VI 35 p. 102 1
- XI 41 p. 212 1
- XX 11 p. 540 1
- Malchos (ed. Blockley)
- fr. 15, 10–14 1
- fr. 18, 2 1
- fr. 18, 4 1
- fr. 20 81; 1
- Marcellinus Comes (ed. Mommsen)
- 443 1
- 502 1
- 508 1
- 529 1
- 535 1
- Maurikios, Strategikon (ed. Dennis)
- I 1 p. 74 1
- I 2 p. 78 ff. 116 f.; 123; 125; 129; 1
- I 4 p. 88 ff. 1
- II 10, 1–7 p. 130 1
- III 1, 10 f. p. 146 1
- III 5, 32 p. 156 1
- III 5, 49 p. 158 1
- III 5, 77–82 p. 160 1
- III 10, 37 f. p. 176 1
- III 14 p. 184 ff. 1
- IV 3, 42 p. 196 1
- VI 5, 8 p. 222 1
- VII 1 p. 228 ff. 1
- XI 1, 29–32 p. 356 132; 1
- XII B 4 p. 420 1
- Menander Protektor (ed. Blockley)
- fr. 3 1
- fr. 5 106; 260 f.
- fr. 5, 1 1
- fr. 21 1
- fr. 22 1
- fr. 23, 1 1
- fr. 24 1
- fr. 25, 2 1
- Nikephoros Phokas, praecepta militaria (ed. McGeer)
- III 6 p. 36 1
- III 7–9 p. 36 ff. 1
- [Nikephoros Phokas], de velitatione (ed. Dennis)
- pr. p. 146 1
- 16 p. 202 1
- 19 p. 214 1
- 20 p. 218 1
- Notitia Dignitatum (ed. Seeck)
- Occ. VI 67 120; 1
- Occ. VII 1
- Or. VII 1
- Or. XI 120; 1
- Or. XXXVIII 1
- Novellae (ed. Schoell-Kroll)
- I pr. 28; 153; 1
- VIII pr. 47; 1
- VIII 10 151, 156; 165; 205; 1
- VIII 11 47; 1
- XI 2 28; 151; 1
- XIII 6 47; 1
- XIV 1 1
- XXVIII pr. 28; 153, 1
- XXX 2 1
- XXX 6 1
- XXX 11 47; 150; 206; 1
- XXXI 1 18; 1
- XXXV 1
- XXXVI 1
- XXXVII 93; 1
- XLI 1
- LX 1 1
- LXXVIII 4 1
- LXXXV 4 117; 128; 141 f.
- CII 2 1
- CIII 3 34; 47; 1
- CXVI 1
- CXVII 11 53; 68; 80; 103; 1
- CXXVIII pr. 233; 1
- CXXVIII 19 1
- CXXX pr. 1
- CXXX 8 1
- CXLVII pr. 1
- CXLVIII pr. 10; 1
- CLXVIII 2 1
- App. VII 13 1
- Ed. IV 2 1
- Ed. VII 3 1
- Ed. XIII 18 1
- Paulos Silentarios, Ekphrasis (ed. de Stefani)
- 145–151 1
- Polybios, Historiae (ed. Büttner-Wobst)
- I 4 179 f.
- III 31 f. 179 f.
- IV 31, 3 1
- VI 25, 11 1
- IX 12, 2 1
- XI 9, 1 1
- XVIII 29 1
- Prokopios von Caesarea (ed. Haury-Wirth)
- De aedificiis
- I 1, 8–11 1
- I 1, 8 1
- I 1, 11 1
- I 1, 12 1
- I 10, 16–18 1
- I 10, 19 1
- II 6, 16 1
- II 9, 8 1
- II 10, 1 1
- II 11, 4 1
- II 11, 12 18; 1
- III 1–6 1
- III 1, 16 1
- III 2, 11–14 18; 1
- III 3, 6 1
- III 3, 7 1
- III 4, 14 1
- III 4, 20 1
- III 6, 6 1
- III 6, 22 1
- III 7, 12 1
- IV 1, 16 1
- IV 1, 17–27 1
- IV 1, 33 1
- IV 2, 14 1
- IV 3, 27 1
- IV 9, 6 1
- IV 10, 17 1
- V 4, 14 1
- V 9, 9 1
- VI 6, 18 1
- VI 7, 1 1
- VI 7, 8 1
- VI 7, 16 1
- VI 7, 17 8; 1
- Bellum Goticum
- I 3, 3 216
- I 3, 10–30 216
- I 4, 30 216
- I 5, 2 41; 95; 99; 102; 107 f.; 112; 130 f.; 144; 175; 1
- I 5, 3 100; 102; 108; 1
- I 5, 4 35; 94; 99; 108; 1
- I 5, 8–10 161; 164; 1
- I 6, 1–13 216
- I 6, 6 1
- I...
Inhaltsverzeichnis
- Cover
- Titelseite
- Impressum
- Inhalt
- Vorwort
- I Einleitung
- II Die Armee als militärisches Instrument
- III Die Armee als politisches Instrument
- IV Schlußbetrachtung: Justinians Kriegführung als Modell der byzantinischen Kriegführung?
- V Quellen- und Literaturverzeichnis
- Namens- und Sachregister
- Stellenregister