Luce ovunque

2012-1964

Cees Nooteboom, Fulvio Ferrari

• Editore: EINAUDI
• Anno: 2016
• ISBN:
  9788858423776
• Argomento: Letteratura
• Categoria: Poesia

Scrittore famoso per i suoi romanzi dalle atmosfere borgesiane e per i suoi libri di viaggio cosí pieni di letteratura, Nooteboom è prima di tutto un poeta. Nel corso della vita ha scritto e pubblicato una decina di apprezzati libri di poesia e ampie antologie dei suoi versi sono apparse in tutte le lingue principali. Figure di angeli «che non esistono» ma tanta presenza hanno nelle vite degli uomini, fantasmi che svaniscono nella luce, la tensione e verso divinità assenti: la poesia di Nooteboom cerca di dare vita a ciò che non è visibile e dura nel tempo. L'evocazione del «profumo di tempo infinito», che caratterizza molte di queste poesie, viene attuata attraverso la narrazione di episodi della vita quotidiana, l'osservazione di luoghi e paesaggi, ma anche il fitto dialogo con i grandi poeti del presente e del passato, tra i quali i nostri Ungaretti e Montale. Luce ovunque è un'antologia che dà conto, a ritroso nel tempo, di circa cinquant'anni di attività poetica di Nooteboom, dall'ultimo volume del 2012 fino al primo del 1964. Un'ampia rassegna che permette finalmente anche al pubblico italiano di conoscere una delle voci piú importanti della poesia contemporanea.

da

Licht overal

Luce ovunque

(2012)

Leeftocht

En op die middag lieten zij de wereld achter.

Langs de weg spinifex, dieren met namen die op bloemen

leken. De zon was iemand die hen tegemoet reed,

pas bij schemer werd hun willen minder,

de weg sloop uit de spiegel, een voorbij gevoel.

Nu zouden zij een slaapplaats vinden,

hun naakte lichaam in een ruimte

oprichten zonder houvast.

Alles zelfbedacht, eenzaam

als het begin van iets, gesprek

in een nog niet bestaande taal.

Een kamer vullen met aanwezigheid,

gebaren, stemmen, vragen.

Alsof je voor het eerst een engel ziet

en weet dat die niet bestaat,

zijn vleugels gerafeld, vol stof en vol schimmel,

met veren te oud voor een vlucht.

Zo ongeveer was het toen de avond viel,

de engel kamde zijn haren,

schikte zijn vleugels die hij niet uit

kon doen, en sliep

in het enige bed.

Provviste

E quel pomeriggio si lasciarono il mondo alle spalle.

Lungo la strada spinifex, animali con nomi che assomigliavano

a fiori. Il sole era qualcuno che correva loro incontro,

solo all’imbrunire la volontà scemò un poco,

la strada sgusciò fuori dallo specchio, sensazione del già passato.

Ora dovevano trovare un posto per dormire,

disporre i loro corpi nudi

in uno spazio senza punti d’appoggio.

Tutto di loro invenzione, solitario

come l’inizio di qualcosa, dialogo

in una lingua ancora inesistente.

Colmare di presenza una stanza,

gesti, voci, domande.

Come vedere per la prima volta un angelo

e sapere che non esiste,

le ali sfilacciate, sporche di polvere e muffa,

con piume troppo vecchie per il volo.

Cosí era, piú o meno, quando scese la sera,

l’angelo si pettinò i capelli,

si sistemò le ali che non poteva

togliersi e si addormentò

nell’unico letto.

Avond

in memoriam Hugo Claus

De blauwe stoel op het terras, koffie, avond,

de euforbia reikend naar afwezige goden,

vol heimwee naar de kust, alles een alfabet

van geheime verlangens, dit is zijn

laatste gezicht voor het duister,

het floers in zijn hoofd. Hij weet,

verdwijnen zullen de vormen van woorden,

in zijn kelk alleen nog maar droesem,

de lijnen niet meer verbonden

die vroeger gedachten waren,

hier komt geen woord meer

dat waar is. Vergruisde grammatica,

bewogen beelden zonder brug,

van de wind het geluid

maar niet meer de naam,

iemand heeft het gezegd

en de dood lag op tafel,

een trage bediende, wachtend

in de gang, dom lachend,

bladerend in zijn krant

met ontzinde berichten.

Dit alles weet hij, de euforbia,

de blauwe stoel, de koffie op het terras,

de dag die hem langzaam omwikkelt

en dan met hem wegzwemt,

een zachtmoedig dier

met zijn prooi.

Sera

in memoria di Hugo Claus

La sedia azzurra sulla terrazza, caffè, sera,

l’euforbia si tende verso divinità assenti,

nostalgica della costa, ogni cosa un alfabeto

di desideri segreti, questa è la sua

ultima visione prima del buio,

il velo dentro la sua testa. Lui sa,

svaniranno le forme delle parole,

nel calice solo la feccia,

linee tra loro scollegate

che un tempo erano pensieri,

non verrà piú parola alcuna

che sia vera. Grammatica sbriciolata,

immagini sfocate senza legame,

del vento il suono

ma non piú il nome,

qualcuno l’ha detto

e la morte era distesa sul tavolo,

domestico pigro, in attesa

in corridoio, sorride stupidamente

sfogliando il giornale

con le sue folli notizie.

Tutto questo lui lo sa, l’euforbia,

la sedia azzurra, il caffè in terrazza,

il giorno che lentamente lo avvolge

e se lo porta via a nuoto,

animale mansueto

con la sua preda.

Figuur

De bloem van de hibiscus duurt een dag,

ster van kortstondig vuur in tegenspraak

van tuin en hemel, de man daarin een lichaam

dat zich weert, als elke bloem.

Wat hij niet weet: hoe waar dit alles is.

Is deze figuur wel echt

die in de laatste schijn van sterren buiten zit,

de bloem niet ziet, zich schroeit

aan het koud licht en in de tijdelijke

ochtend bloemen raapt van

zwarte grond en wijkt voor het geweld

van zonlicht?

De zin van rouw die in hem woekert

herdenkt een vriend, een vriendschap

die zijn maat verliest

tussen zo veel vergaan.

Wat zit daar nu, een man of een gedicht?

De postman in zijn gele hemd fietst tot het hek,

vertelt de wereld, geeft zijn brief af

aan een levende, weet niets van rouw of ziel.

Hij ziet de rode bloemen op de grond,

zegt het wordt heet vandaag,

verdwijnt dan in het licht

en dit gedicht.

Figura

Il fiore d’ibisco non vive che un giorno,

stella di fuoco fugace nel contrasto

tra giardino e cielo, l’uomo all’interno un corpo

che si difende, come ogni fiore.

Quel che non sa: quanto tutto ciò sia vero.

È reale questa figura

seduta f...

Indice dei contenuti

• Copertina
• Luce ovunque
• Da Licht overal Luce ovunque (2012)
• Da Bitterzoet Dulcamara (2000)
• Da Zo kon het zijn Cosí poteva essere (1999)
• Da Gesichtvermogen Vista (1989)
• Da Paesaggio narrato Het landschap verteld (1982)
• Da Aas Esca (1982)
• Da Open als een schelp, dicht als een steen Aperto come un guscio, chiuso come una pietra (1978)
• Da Aanwezig, afwezig Presente, assente (1970)
• Da Gesloten gedichten Poesie chiuse (1964)
• Note
• Il libro
• L’autore
• Copyright