Ad nòta

Raffaello Baldini

• Editore: EINAUDI
• Anno: 2021
• ISBN:
  9788858436271
• Argomento: Letteratura
• Categoria: Poesia

Come in tutte le sue raccolte poetiche, in Ad nòta, cioè la notte, Baldini mette in scena personaggi di paese, ma come stravolti, beckettiani. Riscatta il bozzetto di provincia con una visionarietà surreale e con un'affabulazione che provoca continui cortocircuiti mentali. Ma proprio in questo libro che sta in mezzo alla sua produzione poetica, dopo La nàiva e Furistír e prima di Ciacri e Intercity, Baldini ha collaudato quel monologo torrentizio senza pause tanto efficace nella recitazione in pubblico (di cui Baldini stesso era un campione insuperabile). Questi monologhi si strutturano in catene aperte di associazioni che sembrano deragliare all'infinito, ma che invece vengono sapientemente ricondotte al punto di partenza o culminano in una riflessione finale nella quale l'autore, quasi appartato dietro ai suoi personaggi, fa sentire la sua voce ironica e malinconica. Tutti i suoi personaggi sono dei falliti, ma con ossessioni geniali. Baldini li ama profondamente e li fa amare a tutti i suoi lettori.

I travès

I travès, mo u i nu n vó, u s’à da spuiè,

s’l’è biènch, t vé fina Pasqua, l’à d’avnéi

cmè e’ cristàl, e óvva bóna, s’la n’è bóna,

t’é vòia ’d travasè, la va capèda

piantèda par piantèda, véidi véci,

póch grap, garnèli rèdi,

ch’agli apa ciap e’ sòul tótti, e al casètti

tnàili alè bóni un pó, la vó ès mòssa

l’óvva préima ’d pistèla,

e pu badè e’ capel, ch’u n cala tròp,

ch’u n crèssa, quèll l’è e’ fiòur,

t’i é da sintì e’ parfómm, cmè m’una rósa,

e dòp sviné, ch’ ta l vàid, e’ córr, ’na s-ciómma,

e’ pèr ch’e’ réida,

ta i mètt sòtta e’ bicìr, t réid ènca tè,

che pu mè, bai, sè, a bèggh,

quant a magn, ma la tèvla, un bicìr, déu,

mo e’ bèl l’è quant t’i e’ dé da bai ma ch’ilt,

ch’ ta i guèrd tla faza: «E ’lòura?»,

«Ció, mo l’è bón dafàt», «A l so ènca mè»,

«Quant ta n n’é?», «Gnént, zinquènta, sènta bòci»,

ch’agli era ’d piò, mo s’l’è póch, l’è piò bón,

e ormai u n gne n’è rvènz gnénca piò óna,

biènch, nir, a l’ò bu tótt

e’ mi véin, ch’a n n’ò fat, e adès e’ basta,

dal vólti a vagh ad sòtta a tó la sàida,

al bòtti, a bóss, al sòuna,

béli, ad róvar, che e’ róvar,

dis ch’l’è mèi te cimént, adès, te fèr,

ch’i faza lòu, mè a stagh aquè disdài

ma l’òmbra, quèst l’è un féigh, di mataléun,

fra sèt òt dè, e cagli èghi l’è e’ radécc,

che quèll dabón l’è mèi ca nè purghés,

u t lèva dréinta, e ’d quà al zuchéini, in fiòur,

ch’agli arinfrèsca, e’ fa tótt e’ mi anvòud,

pumidór, fasuléin, bsaréll, scarcióffal,

u i à ciap ’na pasiòun, amo se no,

l’órt, s’t n’i sté dri, vè lè ch’ manzèni, e quèst?

Jago, mo dò t si stè? e alazò i cómbar,

ch’u n’i vó e’ stabi, la puléina u i vó,

e aqua e sòul, ch’i vén specièl, tótt zócar,

mè quant e’ fa chi chèld,

e’ dopmezdè a n mètt zò éun te pòzz,

l’à da ès frèsch, no giaz,

ch’i n capéss gnént, la zénta, ta l saséin

te frigo, e vérs al zéinch, chi ch’ vó una fètta,

ch’i ragna sémpra tótt, dis ch’a m téngh chéurt

sla curtèla, ch’u m’ravènza e’ sgarzùl,

mo e’ sgarzùl l’è e’ piò bón, e senza sménti,

a n so mégga un patàca, e i n réid, ridéi,

ridémma, che fra un’òura a l pisémm tótt,

pu a ciap sò, aréiv in piaza, da Carlòun,

che cal scarani nóvi u i à indviné,

u s’i sta ch’a l t’abraza, a fémm do ciacri,

ch’i li fa ch’ilt, mè u m pis da stè sintéi,

òrca, ’ta bón, ch’a m séra zcórd, stanòta

ò fat ’n’insógni,

a séra alè, m’un tavuléin ad fura,

éva bivù e’ cafè, mo mèr cmè e’ vlén,

«Carlòun, t sparagn?», e at che mumént e’ vén

l’Emma, s’un straz, «Csa fét?», «A v dagh la pòrbia»,

la à ravié da e’ cupètt, pu tagli urècci,

al spali, al mèni, «E què?», tra un dàid e cl’èlt,

di telaragn, un séns, ènch’ sottabràz,

cm’òi fat? «E adès l’anèl»,

la l puléva se Sidol, «Mo l’è d’ór,

t si mata? ta l’arvéin», e li cmè gnént,

sfràiga, sfràiga,

mè a n mu n putéva móv, «Ècco, vè, u m casca

tótt’ agli óngi», e a m so svégg, cs’èll ch’e’ vrà déi?

i insógni, a n capéss gnént, mè, u i vrébb la Bigia,

mo pu ènch’ la Bigia, chi è ch’ cràid piò t’insógni?

quèst l’è un mònd, l’altresàira, sa tótt’ cl’aqua,

a m so mèss a sfuiè, ch’ò la racólta

dia «Dmènga de Curìr», si sèt libréun,

u i tnéva cmè l’orècal e’ mi zéi,

purètt, l’è di an ch’i è lè, sa che casòun,

i n’i guèrda niséun,

che invìci d’ogni tènt, parchè a s zeurdémm

cmè ch’a sérmi, mo u i è stè un cambiamént,

che quant a i péns, mè, l’òm,

quèll ch’l’è stè mai capèzi, ch’l’à invantè,

a sémm rivàt ch’émm dal comodità,

e dò ch’arivarémm, ch’i arivarà,

parchè mè ormai, che s’una «Dmènga» u i era

la reclam, a m’arcórd la préima vòlta

ch’a la ò vésta, u la avéva e’ fiùl dl’inznìr,

una maiètta sla ciuséura lampo,

tsi mat, sò e zò, sò e zò, mo cmè ch’la fa?

quèlla par mè l’è stè, mo ènca la radio,

s’ cal manopoli, al scarichi, sté zétt,

ch’u n s sint un azidént! e i dirigébil?

ch’ paréva...

Indice dei contenuti

• Copertina
• Frontespizio
• Prefazione. di Pier Vincenzo Mengaldo
• Ad nòta
• E’ mònd
• Il mondo
• Ciavga
• Ciavga
• Murgantòuna
• Mocciosa
• I nóm
• I nomi
• A n’e’ so
• Non lo so
• I ucèl
• Gli occhiali
• Ad nòta
• Di notte
• L’éultum sedéili
• L’ultima panchina
• Tv
• Tv
• E’ treno
• Il treno
• Bón
• Buono
• Ès sgnòur
• Essere ricco
• I travès
• I travasi
• Al fòi
• Le foglie
• E’ béus
• Il buco
• L’inféran
• L’inferno
• I tach bas
• I tacchi bassi
• Grand Hotel
• Grand Hotel
• Ad sòtta
• Di sotto
• La bèla roba
• La bella roba
• E’ bagn
• Il bagno
• I mórt
• I morti
• Brótt
• Brutto
• E’ pòst
• Il posto
• E’ circal
• Il circo
• E’ bal
• Il ballo
• Te fòuran
• Nel forno
• Cièr e schéur
• Chiari e scuri
• Nèbia
• Nebbia
• Cino
• Cinema
• E’ divèri
• Il divario
• Rósi
• Rose
• Nadèl
• Natale
• Un pèz ad chèrta
• Un pezzo di carta
• Me chiosco
• Al chiosco
• Che or’èll?
• Che ore sono?
• La vciaia
• La vecchiaia
• La féila
• La fila
• Il libro
• L’autore
• Dello stesso autore
• Copyright